คู่มือปฏิบัติงาน (WI)

WI-IC-001 การตรวจนับแบบหมุนเวียน Cycle Count

image-1654936995732.png

        การตรวจนับแบบหมุนเวียน (Cycle Count) หมายถึง  เครื่องมือที่ใช้ในการควบคุมทางกายภาพ และทางด้านการเงิน กล่าวคือเมื่อได้รับสินค้าจาก Supplier และทำการจัดเก็บในตำแหน่งที่เหมาะสมกับสินค้าชนิดนั้นแล้ว มีการควบคุมการเข้าออก และการตรวจนับว่า มีสินค้าที่อยู่ในความดูแลจำนวนเท่าไร ซึ่งการตรวจสอบนั้นสามารถทำได้อย่างต่อเนื่อง หรืออาจทำได้ตามช่วงเวลา

โดยธุรกิจโดยส่วนใหญ่ในปัจุบันนั้นมักจะมีการควบคุมจำนวนสินค้าคงคลังตามโดยการตรวจนับสินค้าและนำมาเปรียบเทียบกับรายการที่บันทึกทางบัญชี ซึ่งการกระทบยอดกับรายการที่บันทึกทางบัญชี จะทำให้การควบคุมทางการเงินเกี่ยวกับสินค้าคงคลังนั้น ตรงกับการควบคุมทางกายภาพด้วย และเนื่องจากข้อบังคับทางกฏหมายเป็นผลให้ทุกบริษัทต้องทำการตรวจนับและควบคุมสินค้าคงคลังทั้งหมดอย่างน้อยหนึ่งครั้งต่อปี

image-1654937087129.png       การตรวจนับตามรอบเวลานั้นเป็นเรื่องปกติสำหรับการควบคุมสินค้าคงคลัง ระบบการตรวจนับที่มีประสิทธิผลนั้นส่วนใหญ่จะต้องมีการตรวจนับจำนวนสินค้าคงคลังเป็นบางรายการในทุกวันทำงาน โดยรายการที่จะนับจะถูกกำหนดความถี่ (รอบเวลา) ในการนับไว้ล่วงหน้า

       ระบบการตรวจนับตามรอบส่วนใหญ่มักจะกำหนดความถี่ของการนับสินค้าตามมูลค่าของสินค้าซึ่งวิธีที่นิยมใช้นั้นคือ ABC ซึ่งระบบนี้จะทำการจัดประเภทรายการสินค้าออกเป็นกลุ่มๆ ตามมูลค่าของปริมาณทั้งปี (ซึ่งคำนวณได้จากราคาต่อหน่วย * ปริมาณทั้งปี) ซึ่งโดยปกติแล้วรายการสินค้านั้นจะถูกแบ่งออกเป็น 3 กลุ่มด้วยกันคือ A B และ C (กระบวนการนี้เรียกว่าวิธีวิเคราะห์ของพาเรโต)

วัตถุประสงค์ 


ผู้รับผิดชอบ

image-1654937290959.png

Sale Operation

Support Division 

บัญชี และสินค้าคงคลัง

ระบบงาน IT/OD

จัดซื้อและบริหารสินค้า 

WI-IC-002 การตรวจนับสินค้าประจำวัน (Daily Count)

Screen Shot 2565-06-21 at 11.25.02.png

หลักการ

เพื่อให้มีการตรวจนับสินค้าขายดี และสินค้าเฝ้าระวังอย่างสม่ำเสมอเป็นงานประจำวันในทุกๆ วัน เพื่อให้เกิดการตรวจสอบและแก้ไขปัญหา หาสาเหตุการสูญหายหรือข้อผิดพลาดในการปฏิบัติงานได้ทันท่วงที โดยไม่ทำให้เพิ่มภาระงานมากจนเกินไป จะต้องมีการคัดสรรสินค้าเพื่อทำรายงานแจ้งให้แต่ละทีมขายในแต่ละพื้นที่ รับไปตรวจนับสินค้าประจำวัน 

แบ่งเป็นสินค้าสองกลุ่มดังนี้

1. สินค้าเฝ้าระวัง

สินค้าที่ทีถูกตรวจพบว่าสูญหาย สต๊อกไม่ตรง แผนก IC จะต้องแจ้งเพิ่มบัญชีสินค้าเฝ้าระวังทันที เพื่อให้เกิดการติดตามนับสต๊อก "อย่างเจาะจง" อย่างต่อเนื่องตามนโยบายดังนี้

ระดับ ชื่อ ความถี่ ระยะเวลาเฝ้าระวัง
1 เฝ้าระวังเข้มข้น นับทุกวัน 30
2 เฝ้าระวังปานกลาง ทุกสัปดาห์ 60
3 เฝ้าระวังทั่วไป เดือนละครั้ง 90
4 สินค้าทั่วไป Cycle Count ไตรมาสละครั้ง -

โดยลดระดับการเฝ้าระวังลงไปในแต่ละเดือน หากครบ 6 เดือนไม่มีการสูญหายอีกจึงตัดออกจากบัญชีสินค้าเฝ้าระวัง กลายเป็นสินค้าทั่วไป

2. สินค้า Rank A

สินค้าที่มีความถี่ในการขายสูง ที่ถูกจัดอันดับตามระบบคำนวณอัตโนมัติ ABC Analysis เราจะทำการนับเฉพาะ A และ B โดยกำหนดนโยบายดังนี้

  1. Rank A นับเดือนละครั้ง?

โดยสรุปต้องกำหนดปริมาณสินค้าที่จะนับประจำวันให้เหมาะสม ไม่ทำให้เกิดการนับไม่ทัน หรือเบียดเบียนเวลาขายสินค้าจนเกินไป

3. การทวนสอบstockเมื่อพนักงานลาออก

  1. ต้องได้รับการส่งstockภายใน14วันจาก ผู้จัดการร้าน และ support
  2. หากแผนกบัญชีเกิดข้อสงสัยหลังจาก ที่ได้รับใบลาออก  จะต้องทักท้วงและทวนสอบให้แล้วเสร็จภายใน7วันนับแต่วันที่ได้รับใบลาออก
  3. หากมีข้อสงสัยและยังไม่มีคำตอบที่ชัดเจนต้องนำเสนอต่อที่ประชุมผู้บริหาร

การปฏิบัติงาน

image-1655864298290.png

  1. แผนกคอมพิวเตอร์ จัดทำรายงานแจ้งตรวจนับประจำวัน ตามเงื่อนไขข้างต้น จัดส่งให้หน่วยงานขายแยกตาม Section
  2. แบ่งเนื้อหารายการตาม Zone, Row ให้สอดคล้องกับทะเบียนผู้รับผิดชอบ ที่กำหนดตาม Row ไว้ นำทางผู้ตรวจนับด้วยการจัดกลุ่มรายการตรวจนับเรียงตาม Location Code
  3. ผู้รับผิดชอบพื้นที่ เตรียมพื้นที่ จัดเรียงสินค้าให้นับง่ายในตลอดทั้งวัน
  4. เข้าตรวจนับในช่วงเย็นโดยใช้ Handheld ผ่านเมนู "ตรวจนับประจำวัน" โดยยิงป้าย Location และบาร์โค้ดของสินค้าทีจะนับ และระบุตัวเลขที่นับได้
  5. อนาคตจะพัฒนาให้สามารถเดินตรวจนับตามคิวจากโปรแกรมได้เลย ไม่ต้องถือรายงานเดินหา โดรโปรแกรมควรจะแจ้ง Location ที่ต้องเดินไปนับได้เลย

ผู้รับผิดชอบ

  1. แผนกบัญชีสินค้าคงคลัง IC เป็นผู้แจ้งเพิ่มรายการสินค้าเข้าบัญชีฯ
  2. แผนก IT ปรับปรุงรายงานแจ้งตรวจนับเฝ้าระวัง ให้ถูกส่งมอบกับผู้ปฏิบัติงานคลังแยกตาม Zone ทุกวันตามนโยบายที่กำหนด
  3. คลังสินค้า รับผิดชอบส่งข้อมูลการตรวจนับเข้าระบบทุกวัน

มาตรการควบคุมที่แนะนำให้ใช้

การตรวจนับเฝ้าระวังแตกต่างจากการนับแบบหมุนเวียนคือ ไม่มีการปิดพื้นที่ตรวจนับ และต้องมีการ "หา" สินค้าว่าอยู่ตรงไหน ดังนั้นการจัดการเพื่อให้ "นับได้ง่าย" จึงเป็นสิ่งสำคัญ โดยมีคำแนะนำดังนี้

  1. กั้นสินค้า แบ่งให้ลูกค้าหยิบได้จำกัด
  2. การกั้นสินค้าไม่ให้ลูกค้าหยิบเอง และติดป้าย "ต้องการสินค้าโปรดแจ้งพนักงาน"

มาตรการตรวจนับสินค้าโดยบุคคลที่สาม

image.png

WI-IC-003 การตรวจนับสต๊อกสินค้าเฝ้าระวัง

วัตถุประสงค์

เอกสารนี้จัดทำขึ้นเพื่อควบคุมมาตรฐาน IC  ในเรื่องของ “ การตรวจนับสินค้าเฝ้าระวัง” เพื่อให้เกิดการตรวจนับทุกวัน ลดปัญหาสินค้าสูญหาย จ่ายสลับที่มักเกิดขึ้นซ้ำๆ กับสินค้าเฝ้าระวังคำจำกัดความ 

สินค้าขายดี

สินค้าที่มีการออกเอกสาร หรือสินค้าที่มีการขาย ความถึ่ในการขายสูง 100  อันดับ


สินค้าที่มีการจ่ายสลับ

สินค้าที่มีการปรับปรุง และเหตุผลในการปรับปรุงจากการจ่ายสลับ  จำนวน 50 อันดับ

สินค้าซอมบี้

สินค้าที่มีการสูญหายไม่ทราบสาเหตุ

สินค้าที่เคยหาย

สินค้าี่มีประวัติปรับปรุงจากการสูญหาย

สินค้าที่มีวันหมดอายุ

สินค้าที่มีอายุการใช้งาน และมีวันที่ระบุอยูข้างกล่อง

สีผสม

สีที่ต้องนำมาผสมกับ สีเบส  ในเครื่องผสมสี 

หน้าที่และความรับผิดชอบ

หน่วยงาน

หน้าที่

แผนกฯ คอมพิวเตอร์

  1. ตรวจสอบเงื่อนไขการออกรายงาน
  2. นำข้อมูล เงื่อนไข พิจารณาจัดทำเป็นรายงาน
  3. สร้างแบบฟอร์มสำหรับตรวจนับสินค้าเฝ้าระวัง 

แผนกบัญชีสินค้าคงคลัง IC

  1. ออกแบบสร้าง เงื่อนไข ในการออกออกรายงาน
  2. ประสานงานกับผู้เกี่ยวข้อง เผื่อ ทำการตรวจนับ
  3. ส่งเอกสารให้กับ Section เพื่อทำการตรวจนับสินค้า
  4. วิเคราะห์ ข้อมูล  เพื่อสรุปผล  ส่งผู้บริหาร

Section Manager

  1. ติดป้ายสินค้าเฝ้าระวัง ก่อนการตรวจนับ
  2. ตรวจนับสินค้าเฝ้าระวังตามเอกสารใบตรวจนับ
  3. ตรวจสอบยอดการตรวจนับเทียบกับยอดในระบบ

พนักงานตรวจนับสินค้า

  1. ตรวจสอบเงื่อนไขการออกรายงาน
  2. นำข้อมูล เงื่อนไข พิจาณาจัดทำเป็นรายงาน
  3. สร้างแบบฟอร์มสำหรับตรวจนับสินค้าเฝ้าระวัง 

กระบวนการทำงาน 

image-1657609321683.png

รายละเอียดการปฏิบัติ

1. ออกรายงานสินค้าเฝ้าระวัง เอกสารตรวจนับสินค้า

      หน่วยงาน  IC  BO   ออกรายงานสินค้าเฝ้าระวัง  (จัดทำรายงานโดยแผนกคอมพิวเตอร์)  โดยเป็นเอกสารแบบฟอร์ม F-IC-101 ใบตรวจนับสินค้า  ภายใต้เงื่อนไข สินค้าเฝ้าระวัง ดังนี้  

 1.1  สินค้าจ่ายสลับไม่เกิน  2 เดือน (เกรด A)     4 - 6  เดือน (เกรด B)  และ 7  เดือนขึ้นไป
(เกรด C ) ข้อมูลนี้จะถูกปรับเปลี่ยนในกรณีที่สินค้าดังกล่าว ไม่มีผลต่างจากการตรวจนับ ในช่วง 1เดือน แรก(เกรด  A)  ก็จะปรับเปลี่ยนเป็น  4-6 เดือน (เกรด  B)    และ 7 เดือนขึ้นไป (เกรด C)  รายงานจะถูกเปลียนแปลงไปตามระยะเวลา
1.2  สินค้าขายดี  มี Stock ย้อนหลัง 3 เดือน  จำนวน 100  อันดับแรก (ตามความถี่การออกบิลขาย)
1.3  สินค้าขายดีมูลค่าสูง  หายง่าย  มูลค่าเกิน 10,000 บาท
1.4  สินค้าขายดี ไม่เคยหายในรอบปี  

2. ส่งเอกสารตรวจนับให้ Section 

เมื่อออกเอกสารใบตรวจนับสินค้าแล้ว  ส่งแบบฟอร์มให้กับ Section เพื่อจัดเตรียมอุปกรณ์  ในการตรวจนับ  ป้ายสินค้าเฝ้าระวัง  เพื่อแจ้งสินค้าที่ตรวจนับ เป็นสินค้าเฝ้าระวัง ก่อนการตรวจนับ Section ต้องทำการติดป้ายสินค้าเฝ้าระวัง  เพื่อให้พนักงานรับทราบว่า เป็นการตรวจนับสินค้าเฝ้าระวัง และหากต้องการจะทำการขายสินค้าดังกล่าวต้องแจ้งให้กับพนักงานผู้รับผิดชอบ หรือ Section ก่อนการนำสินค้าไปขาย

3. ตรวจนับสินค้าเฝ้าระวัง   

ทำการตรวจนับสินค้าเฝ้าระวังทุกวันตามเอกสารระบุ เป็นระยะเวลา 2 เดือน  ตรวจนับทุกสัปดาห์ 2 เดือน  และ ตรวจนับรายเดือน อีก 2 เดือน รวมระยะเวลาการตรวจนับ จำนวน 6 เดือน  และบันทึกข้อมูลการนับได้ในเอกสารใบตรวจนับสินค้า เพื่อตรวจสอบยอดที่นับได้และยอดในระบบ และหากผลการตรวจนับสินค้าสูญหาย ให้ติดต่อตรวจสอบกล้องวงจรปิดภานใน 24 ชม. รวมถึงรายละเอียดการตรวจนับประจำวัน และมีสต๊อการ์ดควบคุมผลต่างจากการตรวจนับ 

4. ส่งเอกสาร ให้ IC ตรวจสอบ

เมื่อมีรายการสินค้าเฝ้าระวัง ผลการตรวจนับสินค้าไม่ตรง เกิดข้อผิดพลาด ทาง ICC  ร่วมกับ  Section   ร่วมกันตรวจสอบ ในด้านต่าง ๆ เช่น  การจ่ายสลับ  การลดหนี้    การออกเอกสารผิดที่เก็บ  ผิดคลัง  การโอนย้ายสินค้า ISP   ฯลฯ  

5. IC  พิจารณาสินค้า เอกสาร  หาสาเหตุ     

      เมื่อได้ทำการตรวจสอบสินค้าที่มียอดตรวจนับผิดพลาด โดย มีการตรวจสอบสินค้าใกล้เคียง และรู้สาเหตุการมียอดผลต่างแล้ว เข้าสู่กระบวนการต่อไป

นโยบายการตรวจนับสต๊อกและตรวจสอบสต๊อก

6. จัดทำเอกสารปรับปรุง

   ให้ Section จัดทำเอกสารแบบฟอร์มปรับปรุงสินค้า และให้ผู้เกี่ยวข้องเซ็นต์เอกสารให้เรียบร้อย

7.  IC ทำการปรับปรุงสินค้า

IC ดำเนินการปรับปรุงสินค้าให้ถูกต้อง พร้อมบันทึกข้อมูลการปรับปรุง เพื่อจัดทำประวัติการปรับปรุงสินค้าต่อไป

  1. ในการจัดทำเอกสารรายงานการตรวจนับสินค้ามีเงื่อนไขดังนี้

8.1 การบันทึกผลการตรวจนับต้องบันทึกตามจริง ห้ามดัดแปลงข้อมูลผลการตรวจนับ ส่งบุคคลภายนอก เช่น SCG เด็ดขาด รวมไปถึงข้อมูลทางบัญชีทุกเรื่อง
8.2 การนับสต๊อกสินค้าเฝ้าระวังหากมีผลต่างจากการตรวจนับแล้วไม่ปรับปรุงสต๊อกให้ตรงภายใน 7 วันหลังจากการตรวจนับครั้งสุดท้าต้องออกรายงานให้การเงินออกบิลเก็บเงินกับผู้รับผิดชอบ เฉลี่ยจ่ายตั้งแต่ผู้จัดการร้านลงมาจนถึงพนักงานสโตร์  (ตามกระบวนการตั้งหนี้พนักงานของแผนกสินเชื่อ)

เอกสาร แบบฟอร์มที่เกี่ยวข้อง

  1. F-IC-101 ใบตรวจนับสินค้า (Count Sheet)
  2. AC6-F03 ใบปรับปรุงสินค้า